Avrupa rüzgâr endüstrisi, türbin kanatlarını tamamen geri dönüştürmeyi hedefliyor
Avrupa rüzgâr endüstrisi, rüzgâr türbinlerinin hizmet dışı kalan parçalarının çevreye zarar vermeden yeniden değerlendirilmesi için kararlı adımlar atıyor. Türbin kütlesinin yüzde 90’ı zaten çelik, beton ve kablo gibi malzemeler aracılığıyla geri dönüştürülebilirken; özellikle kanatlar gibi kompozit materyallerin geri dönüşümünde henüz tam çözüme ulaşılmış değil. Sektör, bu alanda da “tam dairesellik” ilkesini benimseyerek ilerlemeyi sürdürüyor.
2021 yılında rüzgâr sektörü, kullanım ömrünü tamamlayan türbin kanatlarının tamamının yeniden kullanılması, geri kazanılması ya da geri dönüştürülmesi için ortak bir taahhüt yayınladı. O tarihten bu yana, kompozit malzemeleri piyasa kalitesinde ürünlere dönüştüren yeni teknolojiler geliştirilerek pilot projeler başlatıldı. Bu gelişmeler, geri dönüşümün teknik olarak mümkün olduğunu kanıtlasa da maliyetler hâlâ önemli bir engel olmaya devam ediyor.
Tam geri dönüşüm ekonomik olarak uygulanabilir hâle gelmeden önce, atık malzemelerin enerjiye veya yeni malzemelere dönüştürülmesi çözüm olarak öne çıkıyor. Örneğin çimento eş işleme yöntemi, eski kanatların çimento fırınlarında yakılarak hem fosil yakıt ihtiyacını azaltmasına hem de 1 ton CO₂ emisyonunun önlenmesine olanak sağlıyor.
Ayrıca kanatların yeniden kullanımı da Avrupa’da yaygınlaşıyor. Eski rüzgâr türbini kanatları artık çöp sahalarına gönderilmek yerine; köprü, bank, oyun alanı ekipmanı ve otopark yapılarında değerlendiriliyor. İrlanda’da BladeBridge yaya köprüleri inşa ederken, Hollanda’da BladeMade bu kanatları şehir mobilyalarına dönüştürüyor. İsveç, İspanya ve diğer ülkelerde de benzer uygulamalar artıyor.
Avrupa’da binlerce eski rüzgâr türbini, 2030’a kadar kullanım ömrünü tamamlayacak. Bu durum, özellikle kanatlardan kaynaklanan atık hacminde belirgin bir artışı beraberinde getirecek. Tahminlere göre 2030’a kadar 50 kilotonun üzerinde kanat atığı oluşacak ve yaklaşık 14 bin kanat sökülecek. En yüksek atık üretiminin Almanya (23 bin 300 ton), İspanya (16 bin ton) ve İtalya’da (2 bin 300 ton) gerçekleşmesi bekleniyor.
Buna karşın, kanat atıkları hâlâ Avrupa’daki toplam atık miktarının küçük bir bölümünü oluşturuyor. Ancak sektör, bu artışı ciddiye alarak yeni geri dönüşüm tesislerine yatırım yapıyor. Hollanda’da Business in Wind, Fransa’da Caremag ve İspanya’da EnergyLOOP bu alandaki en güncel örnekler arasında yer alıyor.
Atık sınıflandırmalarındaki belirsizlik sürerken AB’den düzenleme bekleniyor
WindEurope, AB’ye çağrıda bulunarak, rüzgâr türbinlerinden kaynaklanan özel atıkların Avrupa Atık Listesi ve Atık Sevkiyat Yönetmeliği’ne göre açıkça tanımlanması gerektiğini belirtiyor. Bugün kanat atıkları çoğunlukla genel inşaat atıklarıyla birlikte sınıflandırılıyor ve bu durum hem takibi zorlaştırıyor hem de geri dönüşüm sürecini olumsuz etkiliyor.
WindEurope ayrıca gönüllü bir raporlama sistemini hayata geçirerek, Avrupa genelinde devre dışı bırakılan türbin sayısı ve bertaraf edilen kanat atığı miktarını takip etmeyi amaçlıyor. Bu sistem, sektörün şeffaflık ve sürdürülebilirlik taahhüdünün bir göstergesi olarak öne çıkıyor.
Avrupa rüzgâr endüstrisinin attığı adımlar, enerji geçişinin sadece üretim ayağıyla sınırlı olmadığını, aynı zamanda çevresel etkilerin minimize edilmesiyle de yakından ilgili olduğunu gösteriyor. Türbin kanatlarının geri dönüştürülmesi, çevreye duyarlı enerji üretimi anlayışının doğal bir uzantısı olarak öne çıkıyor. Eğer gerekli düzenlemeler yapılır ve geri dönüşüm teknolojileri ekonomik olarak desteklenirse, Avrupa bu alanda da dünya liderliğini pekiştirebilir.