Her 44 dakikada bir sinyal gönderiyor! Bilim insanları uzaydaki bu cismi konuşuyor: Kozmik gizemin sırrı ne?
Nature dergisinde yayımlanan bir araştırma, gökbilim dünyasında heyecan yarattı. 28 Mayıs 2025’te bilim insanları, Avustralya’daki ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) teleskobuyla tespit edilen ilginç bir gök cismini duyurdu. ‘ASKAP J1832-0911’ adı verilen bu kaynak, yaklaşık her 2640 saniyede (44 dakika) bir, iki dakika süren yoğun radyo ve X-ışını sinyalleri yayıyor.
Gökbilimcilerin alışık olmadığı bir davranış
Yaklaşık 15 bin ışık yılı uzaklıkta bulunan bu nesne, düzenli aralıklarla gönderdiği sinyaller sayesinde sıradan bir radyo kaynağından çok daha fazlasını vadediyor. Bu düzenlilik, gökbilimcilerin alışık olmadığı türden bir davranış olarak kayda geçti.
ASKAP J1832-0911, ‘uzun periyotlu geçici kaynak’ (long-period transient) olarak adlandırılan nadir bir göksel kategoriye giriyor. Bu türdeki cisimler, belirli aralıklarla tekrar eden sinyaller üretir. Ancak ASKAP J1832-0911’in fark yaratan özelliği, yalnızca radyo dalgalarıyla değil, aynı zamanda X-ışını bandında da sinyal yayması. Evrim Ağacı’nın aktardığına göre, bu özellik LPT sınıfı içerisinde ilk kez gözlemleniyor ve literatüre yeni bir örnek olarak geçiyor.
Bilim İnsanları iki olasılık üzerinde duruyor
Araştırmacılar şu an için iki olasılık üzerinde duruyor ancak her iki açıklama da gözlemlerle tam olarak uyuşmadığından, kesin bir tanı koymanın şu aşamada mümkün olmadığı belirtiliyor.
1. Olasılık: Magnetar (Manyetarlı Nötron Yıldızı): Süpernova sonrası oluşan bu yıldız kalıntıları, olağanüstü güçlü manyetik alanlara sahip. Bu yapı, zaman zaman güçlü enerji patlamalarıyla kendini gösterebiliyor.
2. Olasılık: Beyaz Cüce ve Yoldaşı: Diğer bir ihtimal, bu sinyallerin bir beyaz cücenin ikili sistemdeki etkileşiminden kaynaklandığı yönünde. Fakat sinyallerin düzeni ve yayım biçimi, bilinen beyaz cüce sistemleriyle pek örtüşmüyor.
Farklı teleskoplar tarafından inceleniyor
ASKAP J1832-0911 üzerinde yürütülen çalışmalar yalnızca Avustralya ile sınırlı değil. NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi ve Güney Afrika’daki MeerKAT gibi güçlü teleskoplar da bu kaynağı farklı dalga boylarında gözlemlemeye devam ediyor.